اين روزها تب استفاده از ظروف يكبار مصرف به قدري فراگير و گسترده شده است كه برخي از مردم حتي در مهماني‌هاي دوستانه خود ترجيح ميدهند براي صرفه‌جويي در وقت و انرژي خود از اين ظروف استفاده كنند و در سال‌هاي اخير شاهد افزايش روزافزون مغازه‌ها و فروشگاه‌هاي ظروف يكبار مصرف هستيم.
اين در حالي است كه مسوولان بهداشت كشور به طور مداوم در مورد خطرات استفاده بي‌رويه از ظروف يكبار مصرف هشدار ميدهند و دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي، درماني ايران براساس تحقيقات صورت گرفته اعلام كرده‌است، استفاده از ظروف يكبار مصرف خطر ابتلا به سرطان كبد را افزايش مي‌دهد. اين ظروف علاوه بر سمي بودن به دليل آزاد كردن ماده «منومر استايرن» باعث ايجاد سرطان كبد ميشوند. در اطلاعيه‌اي به نقل از اين دانشگاه تاكيد شده‌است؛ مردم براي نوشيدنيهاي گرم از ليوان‌هاي كاغذي يا ظروف پلي استايرني سفيد رنگ و براي نوشيدنيهاي سرد از ظروف پلي استايرني بي‌رنگ و شفاف استفاده كنند و از ريختن مواد داغ در ظروف يكبار مصرف خودداري كنند.
مهندس سيد رضا غلامي، رئيس اداره بهداشت مواد غذايي وزارت بهداشت و درمان هم با تاكيد بر استفاده از ظروف يكبار مصرف با رنگ شيري و كدر و داراي مجوز وزارت بهداشت در مواقع لازم تصريح كرد: ظروف يكبار مصرف با رنگ شفاف، روشن و شيشه‌اي بايد براي مواد غذايي سرد استفاده شوند و تحت هيچ شرايطي نبايد براي توزيع مواد غذايي داغ از آنها استفاده كرد، چون مواد غذايي داغ در ظروف يكبار مصرف با رنگ روشن و شيشه‌اي به علت ضعيف بودنشان موجب آزادشدن مونومرها (مواد شيميايي) مي‌شود و اين مونومرها چون شيميايي هستند سلامت انسان‌ها را به مخاطره مي‌اندازند و سرطانزا هستند.
وي در ادامه خاطرنشان كرد: : اگر قرار است غذاهاي طبخ شده پس از دو ساعت ماندگاري در اين ظروف مصرف شوند بايد غذا در شرايط مطلوب يعني زير دماي ۱۴درجه يا بالاي ۶۰ درجه نگه‌داشته شود. بهتر است، اين مواد غذايي را روي شعله ملايم گاز قرار داد تا از آلودگي ثانوي جلوگيري شود.
زماني كه براي اولين بار ظروف يكبار مصرف وارد بازارها شدند، همه نفس راحتي كشيدند و به خود وعده زندگي سالم‌تر و البته راحت‌تري دادند. در حال حاضر سا‌ل‌هاست كه اين ظروف حتي در نذري‌ها و سفره‌هاي ما جاي خود را باز كرده‌اند و از زماني كه نذري در سيني‌ها و ظروف فلزي در بين مردم پخش مي‌شد زمان زيادي گذشته است. كساني كه حداقل يك وعده غذاي خود را در ادارات و سازمان‌ها مي‌خورند از جمله كساني هستند كه هر روز در معرض خطرات اين ظروف قرار دارند، اما به راستي اين صرفه‌جويي‌ها در زمان و البته هزينه به چه بهايي انجام مي‌شود؟ سلامتي مصرف كنندگان؟
استفاده مكرر و نادرست از اين ظروف خطرات جدي به دنبال خواهد داشت. برخي از انواع پلاستيكي اين ظروف در دماي بالاتر از 140 درجه سانتيگراد منجر به بروز سرطان در افراد مي‌شود. با ريختن غذاي داغ و چرب در آنها هم محيط خوبي براي رشد انواع ميكروب‌ها به وجود خواهدآمد. استفاده از ظروف پلي اتيلني كه با علامت اختصاري (PE) و پروپيليني(PP) و پلي استايرني فوم‌دار (EPS) و (HIPS) نشان داده‌مي‌شوند و سفيد رنگ هستند براي بسته بندي و نگهداري محصولات لبني، روغن و سركه و مواد غذايي گرم و مرطوب بلامانع است اما براي نگهداري غذاهاي داغ مثل آش و غيره مناسب نيستند. در ضمن ظروف پلي استايرني شفاف (GPPS) براي نوشيدنيهاي سرد ساخته ميشوند و ريختن مواد داغ مثل چايي در آنها خطرناك است. اين در حالي است كه اغلب مردم از اين خطرات و موارد استفاده هر كدام از اين ظرف‌ها بي‌اطلاع هستند و لازم است اطلاعات مربوط به موارد مجاز استفاده و ممنوعيت‌هاي آن به صورت پلمب و يا اتيكت روي محصول درج شود.
مراقب ظروف غيراستاندارد باشيد
دكتر نسرين‌السادات علوي ، عضو هيات علمي جهاد دانشگاهي مي‌گويد: اصولا ظروف يكبار مصرف براي يك بار استفاده ساخته شده‌اند زيرا در صورت تكرار شيارهاي بسيار كوچكي كه قابل رويت هم نيستند در آنها به وجود مي‌آيد كه علاوه بر مستعد كردن شخص به عفونت‌هاي دستگاه گوارش به علت آزاد كردن مولكول‌هاي آلي و صنعتي به داخل آب يا غذا، انسان را در معرض انواع سرطان قرار ميدهند.
وي با اشاره به اينكه در فصل تابستان خيلي‌ها از بطري‌هاي يكبار مصرف آب براي تهيه آب خنك از طريق يخ بستن آب استفاده مي‌كنند، مي‌افزايد: ثابت شده است وقتي يخ درون ظروف يكبار مصرف آب مي‌شود از جداره بطري مواد سرطانزا به درون آب آزاد مي‌شود.
وي گفت: فلاسك يا قمقمه براي حفظ خنكي آب وسيله‌اي مناسب‌تر و مطمئن‌تر است.اما همه داستان مضرات ظروف يكبار مصرف به همين جا ختم نمي‌شود. در كنار آنچه در مورد اين ظروف گفتيم، خطر استفاده از ظروف غير استاندارد هم هميشه در كمين مصرف‌كنندگان است. كارشناسان مسائل بهداشتي با هشدار نسبت به تاثيرات زيانبار توليد و مصرف بي‌رويه ظروف يكبار مصرف غير استاندارد مي‌گويند: با توجه به سبك و محكم بودن و فراواني نايلون كه دليل اصلي گرايش زياد مردم به ظروف و به تبع آن توليد انبوهشان است، مسوولان بايد نظارت بيشتري نسبت به عملكرد واحدهاي توليدي ظروف يكبار مصرف داشته‌باشند و از ادامه كار واحدهاي توليدي بدون مجوز و پروانه بهداشتي جلوگيري كنند. بررسي‌ها حاكي است درصد قابل ملاحظه‌اي از كارگاه‌هاي توليدكننده اين محصولات داراي مجوز مورد تاييد نيستند و به شكل غير قانوني از ضايعات بهره‌برداري مي‌كنند و به دليل نبود كنترل كافي و دقيق انواع پلاستيك‌ها با مواد ديگر جمع‌آوري و بازيافت ميشوند.
چرا آب معدني؟
يكي ديگر از موارد استفاده فراوان از ظروف يكبار مصرف بسته‌بندي آب‌هاي معدني در آنهاست. استفاده از بطري‌ها علاوه بر هزينه بالاي اقتصادي، آلودگي زيست‌محيطي را نيز تشديد مي‌كند كه در مقام مقايسه، استفاده از آب لوله‌كشي شهري بسيار بهتر و مقرون به صرفه‌تر است.بازيافت و نكات بهداشتي زباله‌ها نيز مساله حائز اهميتي است كه حتي در تهران كه به ظاهر داراي سيستم بازيافت است، باوجود صرف انرژي و هزينه بسيار امكانپذير نيست چه رسد به شهرها و شهرستان‌ها كه غالبا از سيستم‌هاي بازيافت زباله اساسا بي‌بهره هستند. اين در حالي است كه اين بطري‌ها و به طور كلي ظروف و بسته‌بندي‌هاي پلاستيكي درصد بالايي از زباله‌ها را در تهران و تمام شهرستان‌ها تشكيل ميدهند.نمونه بارز آن توده‌هاي بطري و ظروف يكبار مصرف شناور در سواحل شمال و جنوب كشور است. به ويژه استان‌هاي شمالي كشور كه مدت‌هاست با بحران زباله روبه‌رو هستند. گويي منظره‌اي از انواع زباله‌هاي شناور و پراكنده در گوشه و كنار، قرار است جزئي لاينفك از چشم‌اندازهاي شهري و طبيعي (و به اصطلاح گردشگري) ما؛ نه فقط در شهر و كوي و خيابان كه در جنگل و ساحل نيز باشد. طبق بررسي‌هاي انجام شده از سوي محافل پژوهشي جهان از جمله موسسه ديده‌بان جهاني، محققان اين موسسه هشدار داده‌اند كه در صورت ادامه اين برداشت‌ها، رودخانه‌ها و جريان‌هاي محلي و سفره‌هاي آب زيرزميني براي پر كردن بطري‌ها، رو به خشكي و نابودي مي‌گذارند. به‌راستي چرا ما تا اين حد وابسته به ظروف يكبار مصرف و پلاستيكي شده‌ايم، ظروفي كه سلامت فردي و عمومي جامعه را تهديد مي‌كند و زباله‌هاي آن به يكي از معضلات بشر امروز تبديل شده‌است؟
منبع: روزنامه تهران امروز
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر