Bacillus thuringiensis حشره کشی میکروبی
استفاده از حشره كش های شیمیایی و مشكلاتی نظیر مقاومت آفات و افزایش آگاهی جوامع بشری نسبت به اثرات سوء زیست محیطی آنها باعث شده است كه مصرف بسیاری از این تركیبات منسوخ و یا محدود شود و در حال حاضر برای كنترل آفات استفاده از عوامل بیولوژیكی از جمله عوامل بیماری زای حشرات بیشتر مد نظر می باشد .
پاتوزن های حشرات شامل باکتری ها،ویروس ها،قارچ ها و پروتوزوآ می باشد.توده های طبیعی این عوامل نقش مهمی در مرگ و میر بعضی از گونه ها دارند. علاوه بر آن بعضی از پاتوژنها به عنوان حشره کش به فروش می رسند.
از میان عوامل بیماری زا، باکتری ها بیشتر از همه مورد استفاده تجاری قرار گرفته اند.در حال حاضر 4 گونه از باکتری های اسپور زا از جنس باسیلوس برای مبارزه با آفات به کار می روند.
باسیلوس تورجینسیس (با داشتن سه رقم مختلف، برای لارو پروانه، لارو مگسها و سوسکهای کریزوملید) باسیلوس پاپیلیه (برای کرم سفید ریشه) باسیلوس لنتی موربوس و باسیلوس اسفریکوس (برای مبارزه با دوبالان کولیسید)مورد استفاده قرار دارند .
بیشترین توجه روی Bacillus thuringiensis متمرکز بوده و تا کنون حدود 30 زیر گونه و 700 نژاد از آن سواسازی شده است. موارد تهیه شده معمولا محتوی باسیل نده و همچنین پروتئین های سمی آن می باشد ولی بعضی از تولیدات فقط محتوی پروتئین سمی باسیل بوده که در آزمایشگاه از آن گرفته شده است.پروتئین سمی این باسیل اولین بار در آسیا به منظور احتراز از آلوده شدن کرم ابریشم در ژاپن به کار رفت.
کشف B.t در اوایل قرن بیستم صورت گرفت ولی استفاده از آن به عنوان حشره کش به کندی پیشرفت نمود.این باکتری، میله ای شکل،هوازی و تولید کننده اسپور است که اولین بار توسط ایشیواتا در سال 1902 از لارو کرم ابریشم جدا شد.
باكتری B.t با تولید نوعی پروتئین سمی اثر حشره كشی شدید روی لارو برخی از حشرات به ویژه بالپولكداران دارد.این خاصیت پاتوژنی آن از وجود پروتئین های کریستالی شکل است که موقع لیز شدن باکتری، کریستال ها به اسپور چسبیده و در محیط آزاد می شود. این کرستال ها بر روی لارو گونه های لیپیدوپترا،کلئوپترا و دیپترا تولید مسمومیت می کند. آنزیم های روده ی این لاروها، دلتا اندوتوکسین (پروتئین های کریستالی )تولید شده (در مرحله مرگ باکتری) را فعال کرده و به این ترتیب دیواره روده سوراخ شده و حشره پس از مدتی می میرد.
باکتری ها از نظر تجاری عوامل با صرفه تری نسبت به ویروس ها محسوب می شوند، زیرا تکثیر آنها در محیط های تخمیر مقدور بوده و مانند ویروس ها نیاز به تولید حشرات به عنوان محیط تکثیر زنده ندارند.
ولی فرمولاسیون های آن در طبیعت پایداری كمی دارند و این سبب می شود تا مصرف آنها محدود گردد .از میان عوامل طبیعی پرتوهای فرابنفش نور خورشید مهمترین عامل كاهش دهنده اثر فرآورد ه های B.tمی باشد.
پژوهشگران تلاش كرد ه اند تا با كپسوله نمودن این باكتری اثرات منفی پرتوهای نور خورشید را كاهش و در این راستا با تولید فرمولاسیون های كپسوله شده باكتری حاوی مواد همراه توانسته اند اسپورها و كریستال های آنرا از اثرات سوء تابش خورشید تا حدودی حفظ نمایند.
منابع:
· وان دریش، تامس بلوز؛ ترجمه محمدرضا موسوی- مبارزه بیولوژیکی- جهاد دانشگاهی مشهد 1379- صفحات 38 - 39.
· رسول زارعی ١، نورالدین شایسته ٢ و علی اصغر پورمیرزا ٣ - تولید كپسولهای نشاسته دار باكتری Bacillus thuringiensis Berliner حاوی مواد همراه مختلف و بررسی كارآیی آنها - مجله علوم كشاورزی ایران - جلد ٣٤ - شماره ٤ - سال ١٣٨٢ - صفحات (٨٥٥-٨٦٢)
· سیامک نایبی-روش انتخابی برای جدا نمودن Bacillus thuringiensis از خاک و اثر توکسین تولیدی آن بر روی Musca Domestica - فصلنامه علوم زیستی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، سال اول- شماره سوم- تابستان 1388- صفحات 53 – 61 .
برگرفته از وبلاگ مهندسی محیط زیست - نوشته خانم سیما سفیدیان اردیبهشت ماه سال 1389
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر